Bir Kez Ekilip Sonsuza Dek Hasat Edilebilecek Çok Yıllık Sebzeler

 

Çok yıllık sebzeler iki yıldan fazla yaşayan ve tekrar dikim ihtiyacı olmadan her yıl ürün veren bitkilerdir. Çok yıllık sebzeler ekerek, bir kez ekebilir ve sonsuza kadar hasat edebilirsiniz. Yani, bir nevi. Çok yıllık sebzeler 3 yıl yaşayabilir veya 20 ve daha fazla yıl yaşayabilir. Ancak her yıl tekrar dikilmesi gereken yıllık sebzelerin aksine, çok yıllık sebzeler daha az bakım gerektirir ve daha sürdürülebilirdir. 

Bu yazıda, bir kez ekip yıllarca yiyebileceğiniz çok yıllık sebzelerin bir listesine ulaşabilirsiniz.

Enginar

Küre enginarlarının çok yıllık bir bitki olarak yetiştirmek için, ılıman kışları olan ılıman bir iklime ihtiyaçları vardır 10 °C düşük olmayan bir sıcaklık iyi bir göstergedir. Ve koşullar uygunsa, enginarlar 6-7 yıl boyunca üretken olabilir. Enginar bitkileri, kendi kendine çoğalabilmektedir, bu nedenle eski bitkileri ayırıp bahçeye yeniden ekebileceğiniz yeni bitkiler üretir. Ve eğer enginarlarınızı yemek için hasat etmeyi unutursanız çarpıcı enginar çiçekleri ile karşılaşabilirsiniz.

Enginar çeşidine bağlı olarak, bitki başına yaklaşık 6 enginar bekleyebilirsiniz, hatta bazıları büyüme mevsimi başına 10'a kadar ürün verebilir. Enginarların bahçede biraz alana ihtiyacı vardır, 1-1,5 metre yüksekliğe ve genişliğe ulaşırlar, bu nedenle bitki başına en azından bu kadar büyüme alanına ihtiyaç duyacaklardır.

Kuşkonmaz

Kuşkonmazlar biraz pahalıdır, bu yüzden kendi kuşkonmazınızı yetiştirmek gerçekten ekonomiktir. Ancak kuşkonmaz yetiştirmek biraz sabır gerektirir, çünkü yerleşmeleri birkaç yıl sürebilir. Ancak kuşkonmaz yetiştirmenin gerçekten harika yanı, bir kez bahçeye yerleştikten sonra her yıl geri dönen çok az bakım gerektiren bir sebze olabilmesidir. Kuşkonmaz, ilkbahar ve yaz aylarında birkaç hafta boyunca hasat edilen dayanıklı bir bitkidir.

Kuşkonmaz ekimi erken ilkbaharda yapılabilir ve genellikle taçlardan yetiştirilir. Kuşkonmazın günde 6-8 saat güneş alacağı bahçede güneşli bir yer seçmek en iyisidir. Toprak gevşek ve iyi drenajlı olmalı, bol su sağlanmalı ve ara sıra gübre verilmelidir.

Diken Kabağı/Dikenli Kabak

Diken kabağı teknik olarak bir meyvedir ama bir kabak türü olduğu için çoğumuz onu sebze gibi yeriz, bu yüzden onu çok yıllık sebzeler listesine eklemekte bir sakınca yoktur.

Dikenli kabak 25-30 °C civarındaki sıcaklıkları tercih eden tropikal ve subtropikal iklimlerde yetiştirilebilen çok yıllık bir bitkidir. Bir diken kabağı bitkisi 12 metre uzunluğa kadar büyüyebilir ve tırmanmasına yardımcı olan sarmaşıklar üretir.

Doğru koşullar altında, diken kabağı yetiştirmek çok kolay ve verimlidir. Bir diken kabağı bir sezonda 100'e kadar meyve üretebilir!

Diken kabağı yetiştirmenin en kolay yolu, diken kabağı meyvesini iyi drene edilmiş toprağa yatay olarak yaklaşık 5 cm derinliğe dikmektir. Meyve, filiz ucu yukarı bakacak şekilde dikilmelidir. Diken kabağı tohumdan da yetiştirilebilir ancak meyveyi dikmek daha basit bir yöntemdir. Toprağı nemli tutun ve diken kabağı bitkisinin tırmanması izleyerek tırmanması için destek sağlayın.

Diken kabağı, genellikle patates ve salatalık arasındaki bir karışıma benzetilen hafif bir tada ve dokuya sahiptir. Çiğ yada pişmiş olarak tüketilebilir ve genellikle çorbalarda, güveçlerde, salatalarda ve sotelerde kullanılır.

Rezene

Rezene, yemek pişirmede kullanılan soğanı, tüylü yaprakları ve tohumlarıyla bilinir. Kısa ömürlü çok yıllık bir bitki olan rezene, yaklaşık 3-4 yıl büyür. Bu süre zarfında, yemek için yaprakları, çiçekleri ve tohumları hasat edebilirsiniz, ancak soğanı hasat ederseniz, rezenenin yıllık olarak yetiştirilmesi gerekecektir.

Rezene, kompostla zenginleştirilmiş iyi hazırlanmış toprakta tohumdan veya fideden yetiştirilebilir. Tam güneşte ve iyi drenajlı toprakta en iyi şekilde büyür ve rezeneyi yılın daha soğuk aylarında dikmek en iyisidir. Rezene yetiştirmek için en iyi sıcaklık  10-25 °C arasındadır.

Rezene büyüdükçe, yapraklarını salatalarda, çorbalarda ve diğer yemeklerde kullanmak üzere hasat edebilirsiniz. Soğan da olgunlaştığında, genellikle 80-100 gün sonra hasat edilebilir ancak soğanı hasat ederseniz, bunları her yıl yetiştirmeniz gerekeceğini unutmayın.

Akdeniz ve Orta Doğu mutfağında sıklıkla kullanılan rezenenin belirgin anason veya meyan kökü aromasını vardır. Yaprakları garnitür olarak kullanılabilir veya salatalara ve diğer yemeklere eklenebilir. Rezene tohumları genellikle fırınlamada kullanılır ve hafif bir anason aroması için ekmeğe, keklere ve kurabiyelere eklenebilir.

Zencefil

Zencefil yemek pişirmede yaygın olarak kullanılır, bu yüzden tanıtılmaya pek ihtiyacı yoktur

Zencefil yetiştirmek için öncelikle, ikliminizi ve zencefil yetiştirmek için gereken süreyi göz önünde bulundurmanız gerekmektedir. Tropikal ve subtropikal bir bitki olan zencefil, ideal sıcaklığın 25°C olduğu sıcak ve nemli koşullarda en iyi şekilde büyür. Ve zencefilin gelişmesi uzun zaman alır; zencefilin hasada hazır olması için yaklaşık 8-9 ay beklemeniz gerekmektedir.

Zencefil yetiştirmek için biraz zencefil köküne (rizom olarak da bilinir) ihtiyacınız olacaktır. Zencefili bir bahçe merkezinden veya internetten satın alarak başlayabilir veya bir marketten organik zencefil parçası seçebilirsiniz (büyüme geciktiricisinin kullanılma riskini en aza indirmek için organik olanı seçin).

Zencefil kökünü bahçeye veya zengin, iyi drenajlı toprakla dolu bir kaba, tomurcuklar yukarı bakacak ve kök toprakla örtülecek şekilde ekin. Yeni yeşil filizler görene kadar az sulayın, sonra düzenli olarak sulayın. Sadece toprağın iyi drenajlı olduğundan ve suyla dolmadığından emin olun, aksi takdirde zencefil çürüyebilir. Kabı kısmen veya tamamen güneş ışığı alan sıcak, nemli bir yerde tutun.

Hasat için, kökü dikkatlice kazın ve tamamını kullanın veya köksapın bir kısmını kesip kalan zencefili tekrar dikerek büyümesine izin vermeye devam edin.

Zencefil taze veya kurutulmuş olarak kullanılabilir ve genellikle rendelenir veya kıyılır ve sotelere, körilere, marine soslarına ve soslara eklenir. Zencefil ayrıca çay için ve zencefilli kurabiye gibi tatlı yiyeceklerin pişirilmesinde de popülerdir. Zencefil yaprakları bile yenilebilir ! Büyük bir zencefil hasadı için onu dondurmayı veya zencefili kurutmayı deneyebilirsiniz.

Yer elması

Yer elması (Kudüs enginarı olarak da bilinir) yumruları için yeraltında yetiştirilen bir kök sebzedir. Çok yıllık bir sebze olarak yetiştirilmesi ve hasadı kolaydır.

Bahçenize yerelması ekerken, aralarında yaklaşık 60-90 cm mesafe bırakın ve toprağı kompost ve eski gübre gibi bol miktarda organik maddeyle hazırlayın.

Hafif tatlı, cevizli aromasıyla Kudüs enginarları çorbalardan ve güveçlerden kızarmış sebzelere ve hatta lezzetli cipslere kadar birçok yemekte kullanılabilir. Ayrıca bir garnitür olarak ezilebilir veya püre haline getirilebilir ve patates püresine iyi bir alternatif olabilir.

Tatlı patates

Bazı iklimlerde, tatlı patatesler yıl boyunca büyür. Diğerlerinde, tatlı patatesler kışın ölür ancak kökleri hala topraktaysa, ilkbaharda tekrar çıkarlar. Ayrıca tatlı patatesin sadece kök yumruları değil, yaprakları da tüketilebilmektedir.

Tatlı patateslerin yetiştirilmesi kolaydır ve çok çeşitli iklimlerde yetiştirilebilir ancak en iyi 18-35 °C aralığında büyür. Genellikle ilkbaharda ekilir ve sonbaharda hasat edilir, ancak tam zamanlama konumunuza ve yetiştirdiğiniz tatlı patatesin belirli çeşidine bağlı olacaktır.

Harika bir hasat için tatlı patatesleri tam güneşte ve iyi drenajlı toprakta yetiştirmeniz uygundur. Satın aldığınız tatlı patates fidelerini (küçük tatlı patates bitkileri) ekebilir veya tatlı patateslerden kendi fidelerinizi yetiştirebilirsiniz. Tatlı patateslerinizi ektikten sonra, sağlıklı büyümeleri için onları düzenli olarak sulamanız ve ara sıra gübrelemeniz gerekecektir.

 Tatlı patatesler çok yönlüdür, hem tatlı, hem tuzlu hem de çiğ olarak birçok farklı yemekte yenir . Fırınlanabilir, haşlanabilir veya kızartılabilir ve çorbalardan güveçlere, turtalardan güveçlere kadar her şeyde kullanılabilir.

Bunlar sebze bahçenizde yetiştirebileceğiniz çok yıllık sebzelerin sadece birkaç örneğidir - aslında çok daha fazlası mevcuttur! Ve eğer meyveleri, baklagilleri, otları ve çiçekleri eklerseniz, yıllık ekili bir bahçenin tüm işi olmadan muhteşem bir yenilebilir bahçeniz olur. Evde yetiştirmek için çok yıllık sebzeler seçerken, ikliminize ve yetiştirme koşullarınıza uygun çeşitleri seçtiğinizden emin olun, böylece yenilebilir bahçenizden en iyi ödülleri toplayabilirsiniz. Mutlu bahçecilikler!